By Berry van Sonsbeek September 2020
Eind juli 2019 lekte er een idee uit om een nabestaandenpensioen vorm te geven door middel van 5 jaarsalarissen. Uit te keren ineens, of in de vorm van een levenslange uitkering. Nu een jaar verder heeft het kabinet het advies van de STAR overgenomen, en gaat er een nabestaandenpensioen komen ter grootte van maximaal 50% van het salaris. Een goed besluit!
Een financieel vangnet bij overlijden is van essentieel belang!
Als je overlijdt is het belangrijk dat er een goed financieel vangnet is voor je achterblijvende partner en eventuele kinderen waarvoor nog gezorgd wordt. Vele versoberingen in wet- en regelgeving hebben de afgelopen jaren plaatsgevonden. Gevolg is dat we ons inmiddels bewust zijn van het feit dat veel nabestaanden eigenlijk in een financiële situatie terecht komen waarbij ze niet in staat zijn rond te komen van het geld dat ze krijgen via pensioenuitvoerders en de overheid. Een onderdeel van het Pensioenakkoord is dat er een aanpassing gaat komen in de dekkingen van het nabestaandenpensioen. Het streven is dit per 1-1-2022 in alle pensioenregelingen door te voeren.
Geld voor je partner moet voldoende zijn om normaal door te kunnen leven.
Één ding is zeker. een overlijden betekent veel verdriet voor de partner en eventuele kinderen en veel geregel om alles wat er achteraan komt netjes af te wikkelen. Hoe fijn is het dan als het nabestaandenpensioen genoeg is om het weggevallen inkomen van de overledene ( gedeeltelijk ) op te vangen? Geheel hoeft in beginsel niet omdat in de meeste gevallen de uitgaven lager komen te liggen dan voor het overlijden (uitzonderingen buiten beschouwing gelaten).
Hoe ziet de oplossing er op hoofdlijnen uit?
Indien een deelnemer komt te overlijden na de pensioendatum zal er een dekking komen van 70% van het ouderdomspensioen waarvoor gedurende de actieve deelnemingsjaren een kapitaal is opgebouwd.
De hoogte van het nabestaandenpensioen, indien een deelnemer komt te overlijden voor de pensioendatum, bestaat uit een paar componenten.
Deze zien er als volgt uit:
- De hoogte van het nabestaandenpensioen wordt gebaseerd op het volledige salaris. Uit de wettelijke uitwerking zal moeten blijken of ze hier het maximaal pensioengevend salaris mee bedoelen;
- De dekking wordt gefinancierd op risicobasis;
- De hoogte is onafhankelijk van het aantal jaren dat de deelnemer bij de werkgever in dienst is, of kan zijn;
- De basis is een levenslange uitkering waarbij maatwerk mogelijk moet zijn. Denk bijvoorbeeld aan een “hoog-laag” constructie waarbij een beperkt aantal jaren gekozen kan worden voor een hogere uitkering in ruil voor een lagere uitkering daarna;
- De fiscaal maximale dekking zal 50% van het gehele salaris van de deelnemer gaan bedragen;
- Als een deelnemer het dienstverband met de werkgever stopt verdienen de volgende zaken aandacht:
- De risicodekking moet nog een paar maanden doorlopen om te voorkomen dat er geen nabestaandenpensioen is als een deelnemer overlijdt in de periode tussen twee banen;
- Tijdens een eventuele WW periode moet de dekking gewoon door lopen;
- Wellicht zal er een mogelijkheid komen om in geval van beëindiging dienstverband op vrijwillige basis de risicodekking voort te zetten bij de (oude) pensioenuitvoerder;
Aanvullend kan er gekozen worden om (als default) een stuk van het ouderdomspensioen uit te ruilen voor een nabestaandenpensioen dekking bij overlijden voor de pensioendatum. Het wezenpensioen zal standaard tot 25 jaar van de achterblijvende kinderen worden uitgekeerd, en is fiscaal gemaximeerd op 20% van het salaris, en 40% van het salaris indien beide ouders zijn overleden.
Het maakt het allemaal een stuk eenvoudiger
Met de invoering van deze aanpassingen wordt het systeem van het nabestaandenpensioen er een stuk eenvoudiger op. Het zal makkelijker uit te leggen zijn aan de deelnemers. En het is ook eenvoudiger te administreren en te beheren.
Analoog aan de ouderdomspensioenen onder het nieuwe pensioenstelsel, verwacht je dat de hoogte van de jaarlijkse uitkering van het nabestaandenpensioen mee gaat bewegen met de rendementen van de pensioenuitvoerder. Als dat niet de bedoeling is, lijkt het er op dat een dekking van het nabestaandenpensioen alleen door een pensioenverzekeraar is uit te voeren.
Kan ik dezelfde premie behouden als ik de dekking vrijwillig voortzet?
Indien de optie wordt aangeboden dat bij dienstverlating de nabestaandendekking op vrijwillige basis bij de (oude) pensioenuitvoerder kan worden voortgezet ontstaan er nog een paar uitdagingen. Gaat de ex-deelnemer dan zelf rechtstreeks de premie aan de pensioenuitvoerder betalen? En blijft de premie gelijk of komt er een mogelijke opslag vanwege de kans op selectie in de keuze bij het handhaven van de dekking?
De transitiefase vraagt nog nadere uitwerking
Bij de overgang naar het nieuwe systeem willen we voorkomen dat deelnemers nadelige effecten ervaren.
Momenteel bestaan er in pensioenregelingen zowel nabestaanden dekkingen op opbouw- als op risicobasis.
Indien er alleen sprake is van financiering op risicobasis lijkt de omzetting relatief eenvoudig. Waarbij er voor gewaakt moet worden dat deelnemers een lagere dekking gaan krijgen in de nieuwe situatie. In zijn algemeenheid zal dat overigens niet het geval zijn. Bij discussies over de aanpassing kan een situatie ontstaan, dat er niet gekozen wordt voor de fiscaal maximale oplossing waardoor op individueel niveau wel een verlaging van de dekking kan plaatsvinden. Dat lijkt mij ongewenst.
Indien in het verleden nabestaandenpensioen op opbouwfase is gefinancierd, is het belangrijk dat dit beschikbaar blijft. Dan kun je een risicodekking creëren waarbij rekening wordt gehouden met de reeds opgebouwde aanspraken. Een andere optie is dat je kiest voor een risicodekking volgens het nieuwe systeem naast de reeds premievrij opgebouwde aanspraken van het nabestaandenpensioen. Dit leidt wel tot hogere uitkeringen. Fiscaal moet in het laatste geval geregeld worden dat een deelnemer daar geen nadelige gevolgen van ondervindt. Een derde optie is dat er bij introductie van de nieuwe nabestaanden dekking een mogelijkheid komt om oude opgebouwde premievrije nabestaanden pensioenen om te zetten in een extra ouderdomspensioen. Mijn voorstel is hier een praktische keuze te maken. Geef iedereen een nieuwe nabestaanden dekking ter grootte van 50% van het salaris. Dit ongeacht de manier waarop het in de oude pensioenregeling was ingeregeld. En geef deelnemers de keuze het eventueel opgebouwde premie vrije nabestaandenpensioen om te zetten in een hoger ouderdomspensioen.
Een overgang naar het nieuwe systeem betekent een aanpassing van de arbeidsvoorwaarde pensioen. Sociale Partners zullen daar een rol in vervullen, en het is belangrijk daar een goede adviseur bij te betrekken.
Wat te doen met de huidige ANW?
Een aanpassing van het systeem van het nabestaandenpensioen draagt er niet zorg voor dat er voor iedereen een goede nabestaanden voorziening is. Er zullen altijd schrijnende gevallen zijn waarvoor een vangnet moet komen vanuit de overheid. De huidige ANW moet derhalve tegen het licht worden gehouden en in samenhang met de aanpassingen in het nabestaandenpensioensysteem worden aangepast.
Trek de lijn door en pas ook het systeem van erfbelastingen aan
Naast de oplossing in de pensioensfeer wil ik er voor pleiten erfbelastingen af te schaffen (is misschien een heilig huisje, maar toch). Er zijn best veel gezinnen met gespaard geld, of bijvoorbeeld geld in een huis. Die worden bij overlijden door de erfbelasting geraakt, waardoor het leed verder vergroot wordt. Bovendien, waarom zou de overheid er beter van moeten worden als je partner overlijdt en jij met je gezin achterblijft? Én er is over het gespaarde geld of vermogen al vele malen belasting betaald in de vorm van of inkomsten belasting of belasting via box 2 of box 3. Ik vind het persoonlijk één van de meest onevenwichtige vormen van belasting.
Deel het met je netwerk
Copyright 2019. LETS TALK ABOUT PENSIONS