Wat helpt bij het maken van de juiste en passende keuze?
Maatschappelijk is er consensus over het feit dat steeds meer mensen meer flexibiliteit willen hebben in de manier waarop ze hun pensioen kunnen afstemmen op de persoonlijke behoefte. Dit heeft er onder andere toe geleid dat er een wet in voorbereiding is die het mogelijk maakt voor deelnemers, die op of na 1-1-2022 met pensioen gaan, een extra keuze aan te bieden. Nieuw is dat deelnemers maximaal 10% van de waarde van hun pensioen ineens kunnen laten uitkeren op de pensioendatum. Het jaarlijks daarna te ontvangen ouderdomspensioen is dan natuurlijk wel lager. Een deelnemer die gebruik maakt van deze mogelijkheid is vrij die eenmalige uitkering naar eigen inzicht te besteden. Je zou het bijvoorbeeld kunnen gebruiken voor een verbouwing van je huis, het aflossen van een deel van je hypotheek, het maken van een mooie reis, het aanschaffen van een auto, of iets anders naar keuze. Kortom geen beperking.
Waarom maximaal 10%, en waarom niet meer of minder. De gedachte achter de 10% is dat een deelnemer beschermd dient te worden tegen het opnemen van een te hoog bedrag ineens. Het risico is dat de daarna te ontvangen jaarlijkse lagere pensioenuitkering onvoldoende gaat worden om de levensstandaard vast te houden die er was voor pensioneren. Aan de andere kant is er een beperking tot 10% om te voorkomen dat er door de gedeeltelijk afkoop van pensioen extra druk ontstaat op overheidsvoorzieningen. De 10% is in feite arbitrair, maar kennelijk goed genoeg om politiek een breed draagvlak te krijgen voor de introductie van deze keuzemogelijkheid.
Hoe komt een deelnemer nu tot de voor hem of haar best passende keuze?
De keuze of je wel of niet een bedrag ineens wilt opnemen is niet de enige keuze waar iemand voor staat bij pensioneren. Als we kijken naar de mogelijkheden, wordt het een uitdaging om die keuze te maken die het best passend is bij de wensen en mogelijkheden van de deelnemer die met pensioen gaat. Welke opties zijn er:
Welke keuze een deelnemer ook maakt, steeds zal de vraag gesteld worden welke keuzes er zijn, en welke er het beste passen bij de betreffende deelnemer. Een andere belangrijke vraag is wie de helpende hand biedt aan de deelnemers. Laat helder zijn dat pensioenuitvoerders de deelnemer moeten informeren over de keuzemogelijkheden en ook van berekeningen kunnen voorzien om inzichtelijk te maken wat de financiële effecten zijn van een keuze op de uit te keren pensioenen. Een aandachtspunt is dat opname van een bedrag ineens vervelende effecten hebben op toeslagen die deelnemers ontvangen voor bijvoorbeeld zorg of huur. Het inkomen zal immers in het jaar van opname aanzienlijk stijgen. Pensioenuitvoerders beschikken niet over informatie om deelnemers hierbij te helpen. Blijft staan dat er veel situaties denkbaar zijn waarbij een deelnemer echt een helpende hand nodig heeft om de best passende keuze te maken.
Kan of moet een adviseur in de arm worden genomen om te komen tot de juiste keuze?
Vooralsnog is er geen verplichting een ter zake deskundige adviseur in de arm te nemen bij het maken van de keuze. Het is ook niet mogelijk de kosten van een adviseur af te trekken van de belasting. Kortom als je er al gebruik van wilt maken komen de advieskosten voor eigen rekening. Ik ben er een groot voorstander van dat er meer faciliteiten komen om het voor een deelnemer makkelijker te maken een adviseur te raadplegen. Denk aan faciliteiten via de werkgever, waarbij bijvoorbeeld een periode (5 jaar of korter) voor pensionering de mogelijkheid wordt geboden een soort van financiële scan te laten doen gericht op het inkomen na pensioneren. Inclusief inzicht in effecten van mogelijke keuzes. Een ander alternatief is dat mensen in het jaar van pensioneren een (gemaximeerd) bedrag op hun inkomstenbelasting in mindering mogen brengen indien aantoonbaar gebruik wordt gemaakt van een gekwalificeerd financial planner bij het maken van keuzes in de pensioenregeling.
Waar begint het en waar eindigt het?
Met een nieuw pensioenstelsel in zicht, waarbij deelnemers steeds meer eigenaarschap van hun eigen pensioen gaan ervaren, wordt de noodzaak om mensen goed te begeleiden steeds groter. De sector is al druk bezig om informatie te ontsluiten en zodanig vorm te geven dat het makkelijker wordt gevoel te krijgen bij de financiële mogelijkheden binnen een pensioenregeling. Digitale planners kunnen steeds meer om het inzicht te vergroten. Blijft staan dat de behoefte aan advies in brede zin (financial planning) zal toenemen. Wat we al jaren roepen is dat de maatschappij er bij gebaat als mensen al van jongs af aan meer financieel bewust worden gemaakt. Dit kan door in het middelbaar onderwijs stof aan te reiken waardoor pensioen, en het belang daarvan al vroeg gaat leven. In de praktijk zien we te vaak dat deelnemers aan een pensioenregeling, geen idee hebben van ons stelsel van AOW, een tweede pijler pensioen, en mogelijkheden om in een derde pijler aanvullingen te treffen. Het begint bij de basis, en binnen het onderwijs ligt een enorme kans om het fundament goed te leggen.
Tot slot: Gaat Artificial Intelligence ons helpen?
In een wereld waarin er steeds meer data beschikbaar komt, er steeds meer persoonlijke financiële data ontsloten kan worden, en er slimme algoritmes worden ontwikkeld om persoonlijke keuzes steeds beter te begeleiden, zal digitalisering in de advieswereld steeds verder gaan. We komen nu al regelmatig op een terrein waar we met behulp van Artificial Intelligence in staat zijn zonder tussenkomst van mensen, deelnemers te helpen bij het maken van passende keuzes. En die ontwikkelingen gaan door. Dus ja, ik geloof er in dat dit zeker gaat helpen in de toekomst.
Linkedin
Twitter
Google-plus
Linkedin
Copyright 2019. LETS TALK ABOUT PENSIONS